ต้นข่อย

                                                                                                                 ข่อย

ชื่อสมุนไพร                 ข่อย 

ชื่อวิทยาศาสตร์         Streblus asper Lour. 

ชื่อทางการค้า               Siamese rough bush, Tooth                                         brush tree 

ชื่อพื้นเมือง                  
                                     กักไม้ฝอย (ภาคเหนือ), ข่อย                                       (ทั่วไป), ซะโยเส่                                                                                                                                                ข่อย(ร้อยเอ็ด), สะนาย                                                (เขมร)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ 

ข่อย เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก - กลาง สูง 5-15 เมตร . ไม่ผลัดใบ ลำต้น ค่อนข้างคดงอ มีปุ่มปมอยู่รอบๆต้นหรือเป็นพูเป็นร่องทั่วไป อาจจะขึ้นเป็นต้นเดียว หรือเป็นลุ่ม  แตกกิ่งต่ำ กิ่งก้านสาขามาก เปลือกสีเทาอ่อน เปลือกแตกเป็นแผ่นบางๆ มียางสีขาวเหนียวซึมออกมา ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับมีขนาดเล็ก รูปใบรีแกมรูปไข่กลับ กว้าง 2 - 3.5 ซ.ม. ยาว 4 - 7 ซ.ม. เนื้อใบค่อนข้างหนา ผิวสากเหมือนกระดาษทรายทั้งสองด้าน ดอกเป็นช่อสีขาวเหลืองอ่อน ออกตามปลายกิ่ง ดอกเดี่ยวแต่รวมกันเป็นกระจุก ดอกเพศผู้และเพศเมียอยู่ต่างดอกกัน ผลสดกลม เมล็ดมีขนาดโตเท่าเมล็ดพริกไทย มีเนื้อเยื่อหุ้ม ผลแก่จัดจะมีสีเหลือง ซึ่งมีรสหวาน นกจะชอบกินผลข่อย

    สรรพคุณทางยา

• เมล็ด นำมารับประทานเป็นยาอายุวัฒนะได้ และทำให้เจริญอาหาร                                           กิ่งข่อย ใช้ในการแปรง ฟันแทนแปรงสีฟันได้ แต่ต้องทุบให้นิ่มๆก่อน
• เปลือก สามารถรักษาแผล แก้ท้องร่วง ดับพิษภายใน ทาริดสีดวงแก้พยาธิผิวหนัง และเมื่อต้มกับเกลือจะได้เป็นยาอมแก้รำมะนาด 
• ยาง มีน้ำย่อยชื่อ milk (lotting enzyme) ใช้ย่อยน้ำนมราก สามารถนำมารักษาแผลได้แก่น / เนื้อ คนเชียงใหม่ใช้แก่นข่อยหั่นเป็นฝอยมวนเป็นบุหรี่สูบแก้ริดสีดวงจมูก

                                     ขอขอบคุณแหล่งข้อมูล

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2